3
-Arjan. -Martin.
-Heb je er zin in? -Goedemorgen.
Ja, ik heb er heel veel zin in. Het is aflevering drie van de briefrubriek.
Ja, ik heb echt iets heel leuks.
Ik heb de eerste brief van een van onze luisteraars.
-Echt waar? -Ja.
-We hebben eigen post. -Zeker.
-Een dilemma van... -Post met de briefrubriek?
-Nou ja. -Deze is dan binnengekomen op de hotline.
0620 1515 29.
0620 1515 29.
En we gaan dus de eerste eigen content delen.
Mijn hemel, wat een hoogtepunt.
Mijn hemel, wat een hoogtepunt.
Mijn hemel, wat een hoogtepunt.
Mijn hemel, wat een hoogtepunt.
Mijn hemel, wat een hoogtepunt.
Mijn hemel, wat een hoogtepunt.
Mijn hemel, wat een hoogtepunt.
Mijn hemel, wat een hoogtepunt.
Mijn hemel, wat een hoogtepunt.
Mijn hemel, wat een hoogtepunt.
Mijn hemel, wat een hoogtepunt.
Mijn hemel, wat een hoogtepunt.
Oh, met van die korreltjes.
Oké.
Oké.
Als je toestel waterbestendig is, maar je hebt niet water gemorst, maar iets anders...
spoel hem dan juist in water af.
Mind is blown bij dit advies, ja.
En je kan het toestel schudden. Je kan het schudden, sowieso.
Dat schijnt ook te helpen om het water uit te krijgen.
Oké. Nou, bedankt voor deze toevoeging.
Ja, bedankt aan de tech-expert Richard Choong van het AD.
AD, bij deze naamsvermelding. En al zijn we helemaal in orde.
Wil je dit nalezen? Linkje in de show notes.
Maar niet in reis. -Maar niet in reis.
De vraag, ooit reizen? Niet in reis. -Ik wil dit dezelfde grap maken.
Dan zijn we aangekomen bij onze... -De brieven.
De brievenrubriek, de derde aflevering in een reeks van tien...
voor ons allereerste seizoen. Bedankt voor alle reacties.
Er zijn reacties geweest dat mensen het leuk vinden...
en dat mensen er natuurlijk wat van geleerd hebben, want heel veel mensen...
wisten niet dat Makkum een haven had.
Is dit nou de meest leerzame podcast van Nederland, eigenlijk?
Ik denk het wel, eigenlijk, uiteindelijk.
Ik weet niet of dit al een categorie is bij de podcast awards...
maar hij zou voor ons in het leven geroepen moeten worden.
De meest leerzame podcast van het jaar. -Precies, inderdaad.
Het leukste initiatief ook van dit jaar.
Goed, anyway. We hebben een eigen brief.
Zullen we deze week met jouw brief beginnen? -Ja, dat is goed.
En ik heb een brief gevonden in de Telegraaf.
En de Telegraaf brievenrubriek is natuurlijk sowieso een schatkamer.
Een parel. -Een pareltje qua...
ja, boemerboosheid en dat soort dingen.
Booskijkende webbing, jongens. -Precies.
En deze gaat over paling.
We duiken weer terug naar de haven van Makkum in.
Hebben ze daar paling?
Wetenschappers hebben nu weer PFAS gevonden in paling.
Op het moment dat die wetenschappers gaan zoeken...
Dan vinden ze het ook. Je kunt ook gaan stoppen met zoeken.
Dan vind je het ook nergens meer. -Weet je ons advies vorige keer...
over die dame die het antwoordje wilde? -Precies, inderdaad.
Ze proberen je allemaal bezorgd te maken over je gezondheid.
Dat is sowieso natuurlijk onhandig. -Dat moeten we niet willen.
Laat ons lekker doodgaan naar groots. -Het zal mij worst zijn.
Nee, een paling. -Nee, worst, staat hier.
PFAS, fijnstof, vervuild, tussen aanhalingstekens, oppervlaktewater, et cetera.
Want we weten allemaal dat het oppervlaktewater niet vervuild is.
We doen maar alsof.
Dan ga ik maar een paar maanden eerder dood.
Maar daarvoor geniet ik wel vol van het leven.
Was getekend. Ik ga geen naam noemen.
Deze meneer ga ik vanuit.
Dat is aan de naam net niet te zien, maar waarschijnlijk...
Is waarschijnlijk dichter bij de dood dan wij zijn.
Ja, want hij schrijft brieven naar de telegraaf.
Eén, hij schrijft brieven. Twee, aan de telegraaf.
Precies, dus dan weet je al dat het... Het is niet Gen Z, zullen we maar zeggen.
En hoe kijk jij daartegen aan? Vind jij dit een gezonde houding?
Dat je denkt, inderdaad, kan het allemaal schelen.
Ik denk dat het letterlijk een ongezonde houding is ook, qua PFAS en zo.
Maar ja, weet je... Nu ga ik iets heel geks zeggen.
Maar ik snap soms wel dat mensen denken, nou mag dat ook alweer niet, weet je wel?
Nu is het weer paling waar ze dat althans slecht voor is.
Dan ga je weer dood van brood. - Dan ga je dood van brood?
Weet ik niet, maar... - Herman Brood is er wel aan dood.
Die is behoorlijk dood. Maar er zijn onderzoeken die van alles aantonen.
De ene keer moet je drie glazen wijn per dag drinken...
en de andere keer kun je beter helemaal geen wijn drinken.
Ja, ik ga voor het onderzoek naar drie glazen wijn per dag.
Ja, toch wel? Een beetje cherrypicken welkom.
Dus dat gevoel snap ik wel, maar ja...
Het lijkt me niet zo'n gezonde houding om te denken, fuck mijn gezondheid.
Nou, dan ga ik maar een paar maanden hier, inderdaad.
Maar eerder dan wat, voor hetzelfde geld, is het dan opeens overmorgen.
Dan denk je toch, doe me nog maar een paar maanden erbij.
Maar is het niet heel menselijk om...
We hebben toch allemaal wel van die eigenschappen waarbij je denkt...
ik weet dat dit heel erg slecht voor me is.
Ik bedoel, mensen die roken, die zitten.
Er is een nieuwe roker, hoor ik weleens.
Maar iedereen heeft volgens mij toch wel van die dingen waarvan je weet...
dit is onverstandig, dit is niet goed voor me en ik doe het toch.
Ja, jij weet hoe ik eet.
Ik heb niet gezond, zo kort samenvatten.
En daar heb ik ook een beetje hetzelfde als deze meneer de briefschrijver.
Dat ik denk, ja, ik weet dat het niet goed is voor me, maar ja...
Dan ga ik maar een paar maanden hier, de dood.
Ja, ik probeer er niet te veel over na te denken, maar...
Want jij eet?
Kapsalon, pizza, patat...
Hamburgers. -Hamburgers.
Kante Klaar maaltijden. -Ja.
Broodje van de Subway.
Oeh, wel lekker allemaal. -Ja, dat is het probleem.
Zijn er dan mensen die jou daarop aanspreken?
Zijn er dan mensen die zeggen, Martin, dit zou je echt niet moeten doen.
Zorg nou eens wat beter voor jezelf. -Mijn moeder.
Ja, je moeder. -Ja, ik was op cruisevakantie...
een paar weken geleden met mijn moeder.
En aan het eind van de week kreeg ik toch een voorzichtige...
Zorg wel goed voor jezelf.
En wat breekt jou... Jij hebt geen hart, maar zou je die...
Had je die hart gehad, was die dan gebroken?
Ik vind het namelijk wel echt heel lief.
Het is het ook. En ze willen ook alleen maar het beste voor mij, natuurlijk.
Tegelijk denk ik wel, ja, ik ga niet veranderen.
Nee? Dat is zeg maar...
In Oostervaart is dat die brievenschrijver.
Enigszins die brievenschrijver.
Maar jij bent mij nu even aan het uithoren. Ik kaats me even terug.
Nou ja, ik heb... Qua koken en zo...
Jij bent wel de vergrote versie van mij, op alles wat slecht is, qua eten.
Maar je maakt mij echt zielsgelukkig met een frikandel speciaal met uitjes.
Dat soort dingen.
Maar voel jij je ook schuldig als je slecht eet?
Nou, wel een beetje, ja. -Ja? Ik heb dat dus helemaal niet.
Ik denk dan, als ik zin heb om dat te eten vandaag, dan eet ik dat vandaag.
Nou, het is een beetje... Want ik heb ook wel gezondere periodes.
En ik ben gesporten.
En dan denk ik wel, ja, dan eet ik dus een dubbele cheeseburger van de Smullers...
wat dus echt mijn guilty pleasure is op het station.
Dan denk je, ja... Weet je, zwem ik nou hiervoor?
Ben ik dan hier voor één of twee keer in de week een uur lang maar helemaal uit de naad aan het zwemmen...
om vervolgens op zo'n achterna-middag gedachtenloos voor 6,50 euro...
Ja, dat is ook nog eens fucking duur. -Het is niet te geloven hoe duur dat is.
Dat gedachtenloos m'n gezicht in te drukken...
Dan denk ik wel, ja, je had dit ook echt heel goed niet kunnen doen.
En dan zijn er ook wel... Want ik ben ook niet echt een koker.
Maar dan zijn er best wel relatief gezonde kant-en-klaar-maaltijden op diepvriesmaaltijden te vinden.
Dan eet ik dat toch liever. Ik ben er wel meer over gaan nadenken.
Ook omdat ik mezelf een beetje hoorde heigen bij een beetje hardlopen of zo.
Of ik werd wat dikker. En dan denk je toch, ja, nee...
Omlaag zal je zwemmen, bedoel je dan? -Nou, dat was voordat ik ging zwemmen, ja.
Dus het afgelopen jaar, sinds ik ben gaan wedstrijdzwemtraining gaan doen...
is er wel een soort van kentering ingekomen. En dan voel je je ook uiteindelijk beter.
Ik heb gewoon meer uithoudingsvermogen. Ik ben wat minder dik geworden.
Ik heb wat meer spieren gekregen.
En dan denk ik op een gegeven moment wel, ja, dan ga ik weer zo'n gore dubbele cheeseburger...
die gore is met alle positieve connotaties die je eraan kan hangen.
Want ze zijn goddelijk, maar goor. Goor-goddelijk.
Dan kan ik me wel een beetje schuldig voelen, ja.
Ik heb het ook wel. Jij zei een beetje tussen de neusen lopen door...
voor zes euro, zo'n burger. Ik heb het ook wel eens dat ik dan nadenk...
dat moet ik eigenlijk niet doen, maar over wat ik uitgeef per maand aan eten.
Thuisbezorgd, meuk en zo. -Thuisbezorgd en afhaalmaaltijden...
en weet ik veel wat allemaal. Ja, dat is ook schandalig veel.
Ja. Ik houd de economie in mijn eentje draaiende, heb ik zo'n feit.
En ik heb ook nog een fobie voor aderen, en vooral de binnenkant van aderen.
En als ik dan bij mezelf nadenk dat er allemaal aderen zijn...
waarbij wat dan langzaam, qua cholesterol, een soort wat dichtslipt...
en het idee dat dat moet worden gereinigd, of dat ik daar een hartaanval van kan krijgen...
of dat je in een ziekenhuis moet worden opgenomen en dat je een infuus krijgt.
Dat laatste is echt mijn allergrootste nachtmerrie.
Ik sterf liever dan dat ik in naald in mijn hand zet.
Staat dit in je medicuscher? -Nou, zo ongeveer.
En anders staat het nu op het wereldwijde internet.
Er is me ook wel wat aangelegen om dat te voorkomen.
En dat voorkom je niet door capsulons te blijven vreten.
Dus het is een soort van... Die fobie helpt ook wel een beetje om de scherpe randjes ervan af te halen.
Als er ooit een landelijk gebrek aan kalk ontstaat, dan kan ik mijn aderen nog ter beschikking stellen, denk ik.
Precies. Nou, wel handig op zich, want als je dan brandend maagzuur hebt...
dan neem je gewoon wat daarvan, want dat is neutraliseerd volgens mij, brandend maagzuur.
Dus je bent gewoon je eigen Rennie, ben jij.
Op zich heeft dat ook z'n voordelen. -Maar snap jij, waar ik mee begon in het antwoord...
snap jij wel dat gevoel wat mensen soms hebben ook, van er mag ook helemaal niks meer?
Nee. -Helemaal niet?
Nee, want helemaal niks meer is natuurlijk per definitie onzin.
Nee, het is natuurlijk bullshit, dat snap ik ook.
Ja, we leven met z'n allen op veel te grote voet. Het is heel makkelijk zat.
Als jij een vaste hoeveelheid spullen in een keukenkastje qua eten hebt staan en je bent alleen...
dan kun je het gewoon ongelimiteerd opvreten.
Maar als de hoeveelheid eten in dat kastje niet verandert, maar je bent opeens met vier...
zul je het toch echt maar minder moeten doen?
En dat is natuurlijk wat we in de wereld aan het doen zijn.
We moeten gewoon, met meer mensen moeten we minder.
En ik denk dat dat een hele goeie ontwikkeling is.
Maar niks meer mogen, daar word ik overdreven reclacitrant van natuurlijk.
Ja, het is natuurlijk ook overdreven dat niks meer mag, maar ik begrijp soms wel dat...
En dit ligt allemaal ook nog eens, alles wat deze meneer zegt, sorry dat ik je onderbreek, ligt ook nog eens aan ons.
Het gaat over PFAS, fijnstof, vervuild oppervlaktewater.
Tussen aanleidingstekens. -Tussen aanleidingstekens.
Dat zijn wij. Het is niet dat...
Dit komt allemaal omdat wij bestaan. -Ja, nee, dat klopt.
Af en toe heb ik een beetje het idee dat we onze eigen soep aan het kakken zijn, snap je?
Gadverdamme. -Ja, dat je op een gegeven moment...
dan heb je alles om je heen zo vies gemaakt dat je gewoon een soort van je eigen...
En dan ga je, net als biljonairs als Elon Musk en hoe heet die Amazon-vent ook weer...
ga je nadenken om ergens anders naartoe te gaan, naar Mars? -Naar Mars, precies, ja.
Als de aarde op is en vervuild en helemaal verrot. -Precies, dan gaan we het ergens anders...
Dan gaan we de boel verleuken. -Ja.
Nou, ik vind alstublieft, Mars vind ik wel lekker, maar die hou je gewoon bij de Albert Heijn.
Ik heb het... Wat ik wel echt heel raar vind, want kijk, zo'n paling eet je...
en dan heb je het niet per se door, je weet het wel, maar je hebt het niet per se door...
maar dat mensen nog roken... -Ja, ja, ja.
Daarvan, dat begrijp ik. Daar kwam ik bij m'n verstand.
Dat is zo overtuigend, weten we, dat dat echt waanzinnig slecht voor je is.
Daarvan, denk ik, vind ik het moeilijkste om te begrijpen waarom mensen dat...
nog de zaakjes doen. -Ja, ik vind die wet die in Groot-Brittannië recent is aangenomen...
waarbij als je nu veertien bent of zo, dan mag je nooit roken, want de leeftijd...
waarop het legaal is om een pakje sigaretten te kopen, die schuift ieder jaar op...
totdat niemand meer mag kopen, zeg maar. -Totdat je nog zevenentachtig moet zijn om...
O, hè? Echt waar? Er zit een wet in Groot-Brittannië? -Ja, in Groot-Brittannië recent aangenomen.
Nieuw-Zeeland had eerder ook zo'n wet aangenomen, maar die is weer teruggedraaid...
door een volgende regering. Zoals je altijd ziet. -Fijn altijd, stabiel beleid.
Superhandig. Dan heb je een goede wet aangenomen. Maar ik vind dat dus echt een goed idee.
Dat als je op dit moment... Ja, ik bedoel, je kan als veertienjarige illegaal wel gerookt hebben...
maar als je op dit moment legaal nog niet mag roken, waarom zou je het dan ooit legaal maken...
voor die mensen? -Ja, dit is wel zo, ja.
Je moet even wachten tot alle oudste mensen, al die telegraaflezers, tot die allemaal dood zijn.
En die roken allemaal, dus het is op zich snel opgelost, dat probleem.
En dat mag ook al niet meer. -Wat?
Nou ja, ze wordt alles afgepakt. -Ja, maar voor die boelmoers wel.
Nee, maar ik bedoel, die wordt alles afgepakt. -Uiteindelijk wel, ja.
Dus dat mag. -Maar ze mogen wel de rest van hun leven blijven roken.
Hoe kort dat ook duurt. -Ja, waarschijnlijk nog een jaartje of vijf.
Heb je een bevredigend antwoord gehad? -Ja, ik vind het een fascinerende...
dat mensen er op deze manier tegen aankijken. En nou helemaal, als je de moeite neemt...
om daarvoor naar de telegraaf een brief te sturen.
Het is toch een beetje preken voor eigen parochie? -Is ook zo.
Het is wel zo makkelijk, je weet in ieder geval dat je instemmend geknik krijgt.
Over preken voor eigen parochie gesproken. -Prachtig.
Een bruggetje. -Niet aankondigen.
O, dan mag ik het niet meer aankondigen.
Wij hebben onze eerste lezersbrief gehad. -Hartstikke leuk.
Een lezersbrief, we hebben geen lezers... -Luisteraarbrief.
Luisteraar Joyce heeft een brief gestuurd. -Ja.
Een brief die zij heeft ontvangen. -O.
Een klachtenbrief. -Ja.
Wordt gedurende de brief wel duidelijk waarom.
Zal ik gewoon voor gaan lezen? -Zeker.
De brief begint met het aanhef 'Achter m'n vrouw, heer, komma'.
'Komma, heer, komma'. 'Komma, komma, komma'.
'Komma, komma, komma, komma, komma, komma, komma, Jolien.'
Deze namiddag was ik... 'Namiddag' is ook mooi, geeft ook wel iets aan over de schrijver.
Deze namiddag was ik voor het eerst sinds jaren weer eens in het museum in...
puntje, puntje, puntje, op verzoek van Joyce hebben we...
Het geanonimiseerd. -Iets geanonimiseerd.
Zij wil de briefschrijver of schrijfster niet voor de bus gooien.
Dat is er... In alle gevallen is dat beter.
De huidige tentoonstelling van Joyce Overhul is de moeite waard.
Maar, er komt altijd een maar, onderstaand object raakte mij op een heel vervelende manier.
En ik ga jou zometeen dat object laten zien. -Oké.
Sterker nog, ik ga jou nu dat object laten zien.
Dan mag jij beschrijven aan onze luisteraars en luisterretters wat je ziet.
Ik zie een... Het heeft iets weg van... Het is een kelk met...
O, god, ik denk dat ik al begrijp waar dit over gaat.
Het is een kelk uit de katholieke kerk. -Ja.
Een cyborie heet het. -Ik hoorde het je zeggen.
Ja, het staat verderop in de brief. Ik wist het ook niet.
En daarin ligt een... In de kelk zelf ligt een doek gevouwen, denk ik.
En daarop liggen gouden stiksels, zou ik zeggen. Ik weet niet precies...
Het zijn kogels. -Het zijn kogels, hoor ik je zeggen.
Maar dan niet echte kogels, denk ik, maar iets dat is ingelegd met steentjes.
Zo ziet het eruit. -Het is in ieder geval kunst om...
Het is absoluut kunst.
De briefschrijver of schrijfster vraagt zich af...
waarom kiest het museum ervoor om dit zo ten toon te stellen...
en waarom kiest de kunstenares ervoor om dit zo te doen?
Ik ervaar het als volstrekt ongepast en het kwetst mij in mijn religieuze gevoelens...
dat een ciborie waarin het lichaam van Christus, met hoofdletters lichaam en Christus...
ooit werd bewaard en voor zoiets wordt gebruikt.
Als we willen bouwen... -Werde het lichaam van Christus ooit in een kelk bewaard?
Nee, het lichaam van... Bij de... O, God.
O, de hostie zit erin. -De hostie zit erin en dat is het lichaam van...
En de wijn. O, zo. Ja, precies. -Vandaar dat het lichaam van Christus er bewaard is.
Als we willen bouwen aan een samenleving waarin de religieuze gevoelens van mensen worden gerespecteerd...
dan moeten we ons altijd de vraag stellen of een kunstwerk gepast is en die gevoelens voldoende respecteert.
Dat is hier zeker niet het geval. Al dus de prieschrijver.
Die het ook liever maar meteen zelf trekt. -Ja, precies.
Waarom zou je het dan aan anderen overlaten? -Het is makkelijk om het gewoon zelf te doen.
Dat de betreffende ciborie deel uitmaakt van de collectie van het museum, wat het kennelijk deed...
maakt het eigenlijk alleen maar erger. Wie heeft er bedacht dat dit liturgisch gebruikvoorwerp...
Oh, god. -Liturgisch gebruikvoorwerp.
Ja, in de liturgie. -Drie keer woordwaarde.
Katholieke kerk, liturgie. Dat is tijdens de dienst, dus dit wordt gebruikt tijdens de mis.
Dat dit wel voor dit doel ter beschikking zou kunnen worden gesteld. Ik slik me in mijn eigen woorden.
Als de kunstenaars diezelfde kogels had gepresenteerd op een opengeslagen koran, met hoofdletter K...
dan was de commotie niet te overzien geweest. Ik meen het u te mogen en moeten meegeven...
is het voor nu, niet voor nu, dan is het tenminste voor de toekomst. Met vriendelijke groet...
Bla, bla, bla. -Bla, bla, bla. Naam afzender weggehaald.
Wat vinden we hiervan? -Nou, ik vind het interessant dat de briefbeschrijver zegt...
dat we kennelijk respect moeten krijgen. We zijn dus in een proces om religieuze acceptatie te creëren.
Volgens mij houden wij van oudsher krankzinnig veel rekening met religieuze mensen, uitingen en dat soort dingen.
Dus je kunt je afvragen of het niet tijd is om wat vaker tegen die symbolen aan te schoppen.
Ik heb een tijd naast een kerk gewoond. Ik vond het bloedirritant op zondagochtend.
Dan wil je lekker uitslapen en dan gaat die kutkerk klokken.
Dat weet je op het moment dat je ernaast gaat. -Ja, maar ik heb er niks van gezegd.
Nee, want je weet, die kerk stond er eerst. -Ja, vereniging met elkaar.
Maar ik vond het wel vervelend. -Alsof je NS mailt en zegt...
'Ja, daar rijden hier allemaal treinen langs.' Ja, de spoor ligt er al 150 jaar. Dat kan ook niet.
Qua begrip hebben voor elkaar, bedoel je? -Ja, precies.
Ik had er wel begrip voor, maar ik vond het wel kut. -Ja, nee, het is zeker kut.
En ik vind ook de vergelijking tussen de Kelk of de Sibori...
Sibori? -Sibori, denk ik.
En de Koran vind ik ook vrij grotesk, want je kunt een hoop zeggen van de Sibori...
maar niet dat het de Bijbel is. Het is namelijk een Sibori.
Als het de Bijbel was geweest, dan was de vergelijking wel opgegaan.
Precies. Dus ik weet niet of er een islamitische Kelk-variant is.
Geen idee. -Maar dat had de vergelijking een beetje beter gemaakt.
En dan punt drie.
Ik dacht dus, voordat jij had gezegd dat het kogels waren...
dacht ik dat het kleine deeldoos waren. -Was dat erger of minder erg geweest?
Nou ja, toen zei je dat het kogels waren en toen dacht ik...
'O God, nou zul je zien dat die mevrouw het op deeldoos vond lijken en dat het daarom niet vond kunnen.'
Meneer of mevrouw, hè? -Meneer of mevrouw heeft dus niet gedacht...
heeft dus niet mini-snikkels ontdekt in die foto.
Ik denk dat dat ook niet bij de religieuze gevoelens had gepast.
Nee, want dan was natuurlijk helemaal... of hij was helemaal door de mand gevallen op het moment dat hij...
Ja, dat hij het had herkend. -Tassen.
Ze lijken wel heel erg op mijn tarzan. Ik vind dat niet kunnen.
Die van mij is alleen paars. -Wat doet mijn tarzan in die foto?
Precies. Ik wil graag dat de kunstenares mijn tarzan teruggeeft.
Dit is niet de bedoeling.
Jij wordt hier moe van, denk ik. Jij kunt niet tegen dit soort mieren wegrijden.
Jij kunt niet tegen kritiek. Dat is niet per se zo.
Nee, gewoon... -Ik vind het altijd fascinerend...
sowieso klachtenbrieven hebben mij altijd gefascineerd.
Ik werk voor een grote nieuwsorganisatie en af en toe denk je ook...
'Ben je hierom nou in de pen geklommen?'
Deze meneer of mevrouw heeft toch een relatief lange brief geschreven?
Nou, inderdaad. -Het heeft deze persoon dus wel kennelijk echt geraakt.
Anders schreef je, denk ik, zo'n brief niet.
Maar dat je niet halverwege zo'n brief hebt gedacht van...
'Ja, oké, het is echt... Ja.'
Ja. O, ja. Want je denkt...
Je bent boos. -Je bent heel boos, dus je begint te tikken.
En bij ieder woord of bij iedere punt die je zet...
dan is er een mogelijkheid dat die boosheid wat afneemt.
En dat je denkt 'Is dit nou wel nodig?'
En dat heeft die persoon heel vaak gehad...
omdat die een best wel lange brief met heel veel punten ook geschreven heeft.
En uiteindelijk heeft diegene ook nog eens een keer op de sendknop gedrukt.
Ik denk wel dat het inderdaad een digitale brief is geweest.
Als je het ook nog op de post moet doen...
dan heb je dus ook nog het moment dat je een envelop moet pakken...
een postzegel moet pakken, een adres moet opschrijven.
Precies, aan die postzegel moet likken...
en je tong open snijden aan de karteltjes.
En al die hele moordaanslag heeft diegene overleefd op die brief.
En dan ook nog de brief naar de brievenbus brengen.
Nee, dit zal een e-mail zijn geweest...
die ik vermoed het museum heeft doorgestuurd aan Joyce...
die zich hopelijk helemaal de tering heeft gelachen.
Ik ben wel benieuwd...
Kijk, uiteindelijk kunst is er natuurlijk ook voor om discussie op te wekken.
Dus je kunt zeggen, het kunstwerk heeft zijn doel al gehad...
want er komt reactie op.
En het start een gesprek en zo.
Dus alleen al daarom is dit een geslaagd kunstwerk, zou je denken.
Ja, en over smaak valt de twisten natuurlijk.
Ook dat. En ook dat is natuurlijk leerzaam...
want dan wordt er wederom over gesproken.
Jij bent redelijk christelijk opgevoed.
Heb jij ook dit soort...
Is er nog een resje in jou die vindt...
hier moet je zoveel mee omgaan...
ik begrijp de achtergrond van die brievenschrijver wel.
Nee, ik ben zo niet katholiek opgevoed.
Het gevoel bij zo'n...
Sibori? -Sibori?
Sibori, whatever. Begrijp ik niet per se.
Ik vind dat zo'n oude automerk. Of is dat Sibaru?
Laat maar.
Goeie onderbreking. -Dank je wel.
Dus dat gevoel...
Ik bedoel, ik denk heel vaak bij dingen...
je kan dit niet leuk vinden.
Als een kabinettier een grap maakt die uit de bocht zijn vliegen...
kun je dat heel erg niet leuk vinden.
Dan hoef je volgens mij nog steeds niet op je achterste poten te staan.
Dan kun je denken, dit vind ik niks en groetjes thuis.
Ja.
Bij jou heb je niet een standje lichtgevoeligheid over vloeken?
Nee, mijn moeder is wel...
Als er gevloekt wordt, is het wel...
Dus men zegt, nou, nou. Moet dat nou?
Ja, precies. -En ik heb wel...
Ik heb een collega die...
best wel religieus is.
En ik kan best wel vuil in de bek zijn.
En soms dan als ik dan...
Maar dat zeg je op een hele gereformeerde manier.
Vuil in de bek? -Ja.
Hoe moet ik het dan zeggen?
Dat iets uit je mond komt, zeg maar. Dat vind ik echt een hele...
Dat je grof bent. -Ja.
Maar vuil in de... Zeg maar iets met grof in de mond of zo.
Nee, dat klinkt te lief of zo.
Ik weet niet. Dat refereer ik meteen aan mensen die naar de kerk gaan.
Dan zeg je, je bent grof in de mond.
Is dat nog dat ratio wat jij...
Nee, maar ik kan best wel grof zijn inderdaad.
En ik kan ook best wel vloeken.
Ook om kleine dingetjes, als even iets niet werkt...
zoals ik denk dat het zou moeten werken, dat ik dan meteen ga vloeken.
En als ik dan naast die collega zit, dan probeer ik me wel ook in te houden.
Als ik dan per ongeluk vloek, dan zeg ik, oh ja, sorry, dat was helemaal niet nodig.
Dus dat... -Ja, maar dat vind ik...
Dat wil ik dus, dat we overmatig rekening houden met mensen die...
kerkelijk zijn. Ik mag toch zelf wel echt...
Ik ga over mijn eigen vocabulair.
Ik ga zelf naar de hel als ik loop te vloeken.
Ja, precies. Dus laat het even lekker.
Godverdomme betekent ook nog eens gewoon dat...
Verdoe mij, toch? -Precies. Gaat er allemaal over mij.
Dus je mag lekker een kruisje slaan wat je wil, maar ik ga natuurlijk uiteindelijk...
Dus ik vind, om terug te komen op...
Ik vind helemaal niet dat we weinig rekening houden met mensen die kerkelijk zijn.
Of op een andere manier religieus, trouwens.
Nou, ik denk ook niet dat het te weinig is zoals deze briefschrijver impliceert.
Ik vind het zelf niet zo heel erg om er rekening mee te houden...
als ik weet dat die collega het heel vervelend vindt als ik vloek...
en ik zit naast hem, dat ik...
Het ontsnapt heel vaak aan mij, omdat ik tussengrond ben.
Ja, je doet het gedachteloos. -Je doet het gedachteloos.
Maar op het moment dat ik er wel over nadenk, dat ik dan denk van...
oh ja, dan had ik misschien even niet moeten zeggen waar hij naast zat.
Ja, een beetje verdraagtijd kan natuurlijk ook prima.
Ja, je kan best rekening houden met elkaar, maar...
Maar dat moet ook allebei de kant op, hè.
Eigenlijk zou je moeten zeggen, oké, ik ben iemand die normaal gesproken...
acht keer per uur vloekt, en er is iemand die niet vloekt.
Dat betekent dat ik vier keer mag.
Want dan accepteert die ander het vier keer, en dan lever ik ook vier keer in.
Het kan niet zo zijn dat ik voor iedere keer als ik dat doe...
sorry moet gaan lopen zeggen, want ik doe het al minder...
omdat ik al rekening... Snap je, je moet rekening met elkaar houden.
Dat kan niet maar van één kant zijn. -Maar zou deze briefschrijver...
wat jou betreft dus wel of niet iets mogen vinden van deze...
Altijd, zeker van kunst, en daarvoor wordt het volgens mij ook gemaakt.
Dus ook Joyce heeft dit waarschijnlijk... Joyce heeft dit gemaakt...
met een bedoeling en een boodschap. Die komt natuurlijk nu...
weten we die niet, want die komt niet terug uit die brief.
Ik kan me ook... Dus ik neem aan dat het voor reactieopwekking...
of discussiestarting, of wat dan ook, gemaakt is.
Je weet ook niet hoeveel mensen daar langs zijn gelopen...
in de religieuze achtergrond, die hier niks van hebben gezegd.
Het kan best zijn dat er voor die ene brief...
tien mensen langs zijn gelopen die het ook heeft geraakt...
maar daar niet per se een brief over sturen.
Dus deze meneer of mevrouw die daar iets van vindt...
stuur vooral een brief. -Maar hij of zij meent het te mogen...
en moet het meegeven. -Ja. Ik snap het vanuit je eigen...
achtergrond dat je vindt dat je dat moet.
Sowieso hebben religieuze mensen met enig regelmaat iets...
Hoe zeg je dat? Dat je het wilt verspreiden.
Dus moet je hierop ingrijpen. -Maar mag het ook?
Mogen en moeten? -Nou, het mag sowieso.
Diegene mag het natuurlijk gewoon de mening hebben.
Diegene mag dat ook voelen als een soort plicht...
ter verdediging van waarde. -Maar Joyce hoeft haar kunstwerk...
niet aan te passen. -Zeker niet. Nee.
Nou, Joyce, je advies. Doe ermee wat je wil.
In ieder geval hebben de heren van de Brievenrubriek gesproken.
Amen.
Heb jij ook een levensdilemma, een vraag?
Iets wat je ons voor wil leggen, laat het ons weten.
Stuur een mailtje naar [email protected].
Dat is [email protected].
Maar je kunt ons ook bereiken op onze hotline.
06 20 15 15 29.
Dan kun je ons gewoon lekker whatsappen.
Kun je zo'n hele mail makkelijk, weet ik veel,
als je dat via de WhatsApp doorgestuurd krijgt,
kun je het gewoon doorsturen. Noem maar wat.
We horen heel graag van je. -Je mag ook in de DM-slide op Instagram.
Zeker. We zijn daar... We heten daar de Brievenrubriek.
Het kan bijna niet. -Het is zo simpel allemaal, eigenlijk.
En als je nou deze derde aflevering hebt geluisterd en de eerste twee ook...
en je denkt, tjongejongejonge, wat een leuke podcast, laat het even weten.
Want we zijn natuurlijk... -Op diezelfde kanalen.
Precies, want we zijn bezig met...
Ja, mensen moeten ons leren kennen.
Mensen hebben ons misschien in de vorige podcast het kampvuur wel geluisterd.
Dus stuur die podcast even lekker door in groepsappjes.
Dus je zegt, nou, dit is leuk. Like ons.
Geef ons even een leuke... Een hartje, een sterretje, vijf sterren.
Een leuke review in je podcast-app. -Subscribe in je podcast-app.
Precies. -Dan krijg je...
Dat is dus echt superleuk, hè?
Als je subscribt, weet je wat je dan krijgt?
Automatisch, elke week, elke zaterdagochtend,
komt dat automatisch. Daar hoef je niks voor te doen, hè?
Automatisch. -Automatisch.
Gewoon vanzelf. -Vanzelf?
Ja. -Komt de podcast binnen.
Waar? -In je podcast-app.
Cool, hè? -Dan krijg je dan ook een push-melding.
Ja, dan krijg je een melding dat er een nieuwe brief-rubriek is.
Nou, hou op met me. -Dan kun je een kopje koffie zetten.
Lekker ervoor gaan zitten. -Precies.
Of tijdens het hardlopen, of tijdens, weet ik veel, lijfverschoning.
Ik weet niet of je kinderen hebt. Ik hoop niets voor je.
Ofwel, als je blij bent.
Maar tijdens wat je op zaterdagochtend doet, of op zondagochtend, mag natuurlijk ook.
Of op welk ander moment in de dag, in de week, maar op zaterdagochtend,
dan komt die kakelversus automatisch... -Automatisch.
...in je podcast-app. Wauw, wauw, wauw.
En dat is de service van... -En voor gratis, hè?
En voor gratis. Dat is de service van de brief-rubriek.
Het houdt niet op. -Niet vanzelf.
Niet vanzelf. En dat klopt, want volgende week zijn we er weer.
Tot dan.
De brief-rubriek. -De brief-rubriek.
De brief-rubriek? -Ja, de brief-rubriek.
Is dit de brief-rubriek? -Ja.
Automatisch in je podcast-app.
De brief-rubriek.
[geen spraak]