17
Martin, ik heb een brief met...
Vorige week hadden we natuurlijk een hele oude kwestie eigenlijk, over relaties en dat je dan verliefd wordt op iemand met wie je al heel lang...
Meike was toen... - Meike was toen de gast.
Ik heb nu... Ik heb misschien nog wel een nog oudere kwestie meegenomen.
Zo oud als de weg naar Rome? - Nou, zo oud als de weg naar de oude Grieken zou ik zelf willen zeggen.
Op z'n Grief? - Op z'n Grieks.
De Brievenrubriek. - De Brievenrubriek.
Dit is de Brievenrubriek.
Goedemorgen en het is weer een heerlijke zaterdag. - Hartelijk zaterdag.
Hartelijk zaterdag. Het is herfst zaterdag. - Ja, het is wel echt herfst.
En je luistert weer naar je compagnons bij het eten van je croissantje.
Of het drinken van je souderange. - Of je koffietje.
Of misschien wel je vers gezette muntthee met van die stronken erin. Dat kan ook.
Dat kan natuurlijk. - Ja, ik hoef ook geen stronken in mijn thee.
Maar ja, geen oordeel. - Geen oordeel. Iedereen die eet...
Iedereen mag het zijn. - Misschien heb je wel een yoghurtje.
Of een kwarkje. Met je overnight oat. - Zo'n Almhof met zo'n hoekje.
Zo'n Almhof met een hoekje? - Dan heb je zo'n hoekje met van die nootjes enzo.
Ik vind het heel goor, maar mensen vinden dat lekker. En gezond.
Ik ken Almhof alleen van de toetjes. - Ik dacht dat hij ook...
Maakt dat ook niet uit? - Doet hij ook ontbijt?
Misschien begin je er wel... Eet je alles omgekeerd.
Begin je 's ochtends vroeg om half acht met een zak chips.
En dan vervolgens je toetje en dan je hoofd...
Maar misschien luister je dit wel om kwart over vijf.
Want het staat om vijf uur gewoon online. Elke zaterdag.
Als je erop zit te wachten. - En er zijn mensen die hun wekken hiervoor zetten.
Dat zou ik niet doen. - Dat zou ik ook niet doen.
Dan zou ik je afraden zelfs. - Ja, slaap lekker uit op zaterdag.
Wij zijn er in ieder geval weer. We zitten hier met de lucht van knisperende croissantjes.
We hebben krantjes tijdsgegeven. De tafel ligt helemaal vol.
Vol met plakken kaas, gerookt kipfilet. Maar natuurlijk ook vegetarische opties.
Wat zijn we ook. - Ik heb mijn broodrooster meegenomen.
Dus we hebben zo meteen ook gewoon zo'n lekker krokant geroosterd broodje.
Maar over geroosterde broodjes gesproken... - Ga jij nou een bruggetje maken?
De brief van twee weken geleden. Daar moeten we even op terugkomen.
Want twee weken geleden hadden we het over vliegschaamte.
Naar Mallorca. - Mallorca.
Want oma die wilde de verjaardag vieren daar met de hele familie.
En iedereen moest daar naartoe vliegen. En de brief was toen...
We hebben besloten niet meer te gaan vliegen.
En wat moeten we nou precies met oma's verjaardag?
Moeten we ons principe van niet vliegen opgeven?
Of moeten we daar op een andere manier mee omgaan?
Nou.
Martin, wat is er allemaal binnengekomen in...
Brievenrubriek, brievenrubriek. - Op 06-2015-1529.
06-2015-1529, maar ook in de brievenrubriek polrubriek.
Daar is het ook over gegaan. - Daar ging het er ook over?
Dus daar wil ik ook nog eventjes op terugblikken.
Zal ik eerst de appjes doen? - Ja.
Alleen maar tekstappjes deze week. Jongens, even tussen ons.
Wij vinden audio-appjes leuker.
Maar deze zijn ook wel goed. - Ja.
Dus alles mag er zijn. Vandaar.
Om te beginnen, Sam. Die zegt...
Ik vind het qua principes toch echt iets anders dan wanneer je zelf een reisje plant...
en dan vliegen probeert te vermijden.
Principes die zo radicaal zijn dat ze boven familiegeluk gaan...
vind ik een beetje een enge gedachte, zegt hij.
Maar, hij voegt er wel aan toe...
tegelijk heb ik wel het gevoel dat ik hierin misschien te licht over die principes en die vliegzaamte heen ga.
Ja, het idee van een principe is natuurlijk dat hij vrij vast staat.
- In principe staat hij vrij vast. - Precies, ja.
En, ja...
Kijk, er schieten in principe ook geen mensen overhoop.
En dat is ook niet echt radicaal.
Dat zijn we toch met z'n allen, vinden we dat toch wel echt een kwaliteit.
- Vind jij dat op hetzelfde niveau?
Nee, maar het is om aan te geven hoe groot een principe kan zijn.
En, vliegen...
Het idee natuurlijk is dat vliegen op dit moment normaal is.
Of relatief normaal was, op z'n minst.
We leren steeds meer de negatieve dingen daarvan.
En dan heb je mensen die erop voorlopen.
En die denken, nou, dat wil ik dus niet meer doen.
Of zo min mogelijk, niet als het absoluut...
Ik bedoel, soms moet je ergens naartoe en je kunt niet anders dan vliegen.
- Zoals jij naar Australië. - Zoals ik naar Australië.
Maar dat probeer je wel tot het minimum te beperken.
En Mallorca is natuurlijk prima een alternatief voor vliegen.
Als je een lange reistijd of wat dan ook accepteert.
Marie reageert ook nog, die zegt...
Ik eet geen vlees uit principe.
En stel dat mijn oma gezellig met z'n allen naar een steakhouse zou willen...
Dan zou ik ook niet ineens vlees gaan eten voor de goede sfeer.
Ik zou daar eigenlijk echt heel ongemakkelijk van worden als mij dat gevraagd wordt.
Voor mij hoeft het echt niet iedereen vee te gaan eten.
Maar ik vind het wel heel fijn als ik die optie wel heb.
En denk dat het er inmiddels fiek van zou worden als ik vlees zou eten.
Dat zou ik heel raar vinden.
Dus ik vond de oplossing van Arjan ook heel erg mooi.
Om zelf per trein, boot, auto achterna te reizen.
Zodat je de best of both worlds kan hebben.
Dat je kunt vliegen wil niet zeggen dat je moet vliegen.
Je kunt op zoek gaan naar een alternatief.
Niet meegaan naar die verjaardag, dat zou ik wel weer een extreem variant vinden.
Maar als niemand de discussie start, zoals niemand tegen oma zegt.
Hey, misschien toch niet zo goed.
Of zullen we gewoon naar de Ardennen?
Waarom moet je naar Mallorca?
Dat is omdat het ooit kon.
Waarvan we ons nu, misschien delen van de samenleving, zich afvraagt.
Is dat wel normaal?
En moeten we die normaliteit er niet een beetje vanaf schuren?
Ik heb nog een appje. Jij zei net dat je het wel enigszins extreem vond.
Maria appte op 06.15.15.1920.
Dat ze oma zou bedanken voor de reis.
En zou voorstellen om samen iets te gaan doen.
Ze is het eens met jou dat je gewoon aan je persieven moet houden.
Dat heb jij kennelijk twee weken geleden gezegd.
Maar die stelt toch wel voor om niet te gaan.
En dan dus een op een, of met je gezin, iets met oma te gaan doen.
In plaats van die familievakantie.
Nou ja, dat is nog iets radicaler.
Je zit in zo'n beweging waarin mensen vast willen houden aan wat ze altijd hebben gehad.
En er een groep is die zegt, dat kan niet meer.
We kunnen niet meer allemaal voor een weekendje de wereld over vliegen.
En dat levert soms hele moeilijke gesprekken op.
Maar als niemand dat gesprek start, als niemand in die familie zegt.
Yo oma, het is 2024, wat ben je aan het doen?
Yo oma.
Check de flow.
Dan verandert er wat dat dan gaat ook niks.
Dus het is een beetje een ondankbare taak.
Die bijvoorbeeld Maria in dit geval heeft.
Die krijgt waarschijnlijk allemaal hele rare blikken van oom Henk.
Heb je oom Henk weer?
Ja heb je oom Henk weer.
Die dan zegt, wat moet je zo moeilijk doen?
Dan krijg je wook over je heen gegooid.
En dan krijg je groene rakker.
En dan moet je vervolgens wel uitleggen waarom je af en toe een broodje frikandel eet op het station.
Krijg je allemaal van dat soort.
Klinkt alsof dit uit je eigen hoofd.
Je kunt het uittekenen hoe zoiets gaat.
Maar als niemand vanuit de achterhoede of de voorhoede, zo je wil, gaat roepen.
Yo, waar zijn we nou eigenlijk mee bezig?
Dan verandert er ook niks.
Als iedereen maar blijft doen, nou voor deze ene keer.
Zoals eigenlijk Beatrice Ritsma, weilen.
Dat zei in haar antwoord, als iedereen maar blijft doen, deze ene keer.
Dan verandert er ook niks.
En het is niet voor niks een principe van je.
Dat betekent dat je het belangrijk vindt.
Jij hebt het gepold ook?
Ja, in de polrubriek hebben we natuurlijk ook de vraag.
Hebben we daar al een tingel voor?
Nee, maar we hebben genoeg tingels.
Ik wil overal tingels voor, ik vind het leuk.
De vraag was, stel je hebt vliegschaamte.
Zou je dan in het vliegtuig stappen voor een verjaardag?
Daarbij kon je 'en' aangeven in een pol, maar je kon ook nog toelichting geven.
De opties in de pol waren, ik zou over mijn hart strijken.
Of ik zou een ander transport zoeken.
Dat waren de twee opties.
Wat denk jij dat onze stemmers hebben gedaan?
Ik denk B, want mensen zijn het met jou eens altijd.
68% die zou ander transport zoeken.
En dan was de vraag, waarom? Wel of niet?
Miss Trey zegt voor een verjaardag alleen die van mezelf om te vluchten.
Dus ze zou haar eigen verjaardag ontvluchten.
Tessa die zegt, oma zou mijn principes begrijpen en hopelijk zelf wel inzien dat het een tikkeltje decadent is.
Dus Tessa die gaat naar oma toe en die zegt, yo oma.
Yo oma.
Ik ga even, oma is dit nou wel een goed idee?
En oma zou in haar geval zeggen, o nee inderdaad Tessa, je bent helemaal gelijk.
Kom we gaan naar Holten ofzo.
Holten? Waarom Holten?
Omdat het een station heeft en niet zo ver weg is als Mallorca.
Hoewel dat af en toe wel zo voelt. Maar goed, dat is iets heel anders.
En Kelly die zegt, ik zou anders het vervoer kiezen gestemd omdat ik al nooit meer vlieg.
Als ik ruim de tijd zou hebben, zou ik het anders doen.
Maar daar mag je ruim de tijd voor nemen dan.
En ze zegt er ook bij, als ik weinig tijd heb, dan kan het niet anders.
Of dan zeg ik af, dat staat er niet zo concreet bij. Dus ik moet daar geen woorden in de mond leggen.
Maar goed, onder onze volgers is duidelijk dat vliegen, dat we dat dan,
Op zijn retour is?
Precies, een enkele reis is op zijn retour.
Brievenrubriek, brievenrubriek.
We hebben nog iets.
Precies, want vorige week,
Dat was toch wel een briefje.
Aan het eind, de brief van oud-correspondent Sietse van de C,
Van NRC,
Van NRC, die de mantel, die de nieuwe hoofdredactrice de mantel uitveegde.
Ja, want het was de schuld van het feit dat er een vrouw aan het hoofd stond, dat er een karter werd opgelegd.
Ja, het economie-karter.
Niet het minste.
Werd samengevoegd met een ander karter.
Dat scheelt twee nietjes per krant.
Die brief heeft niet alleen tussen ons, tussen jou, mij en onze gast Meike veel losgemaakt,
Wij gingen er helemaal op los.
Het heeft ook heel veel reacties bij NRC opgeleverd.
Blijkt wel uit het feit dat de ombudsman van NRC, moeten wij ook een ombudsman hebben?
Of ombudsvrouw?
Ombudspersoon?
Ja, nee, hartstikke leuk, schrijf je in.
Nul zijn schulden van het feit dat je het niet hebt.
De ombudsman, in dit geval, heeft daar iets over geschreven onder de kop.
Waarom een onbezonnen verzuchting van Sietse van de C de kranten haalde.
Nou, dit was geen verzuchting, denk ik. Maar goed.
Komen we zo op.
Komen we zo op.
Arjan Fontuyn, is, Fortuin, excuse, ik lees niet goed.
Arjan Fortuyn is de ombudsman. Hij kost ook een fortuin, denk ik, voor die krant.
Die beschrijft allereerst, zoals een ombudsman dat doet, hoe dit allemaal tot stand is gekomen.
En dat er heel veel reacties op kwamen.
En ik pak hem op bij, de brief zelf leidde ook weer tot reacties.
Van mensen die zich afvroegen wat de auteur bezielde.
En van mensen die zich afvroegen wat NRC bezielde om dit af te drukken.
Eigenlijk wat wij ons ook afvroegen vorige week.
Er waren wat mij betreft, wat de ombudsman van NRC betreft, aannemelijk meer en betere redenen om de brief niet te publiceren dan om dat wel te doen.
Achteraf bleek het epistel ook niet geschreven te zijn voor de briefrubriek.
Dus je had het helemaal niet mogen behandelen.
Kunnen we dat nog terugtrekken?
Nee, dit is vorige week verschenen.
Van de C stuurde de tekst in via een online formulier, ondanks dat hij in '39 geboren was.
Bedoeld om contact te leggen met de redactie.
Zijn gedachten belanden op het bureau van hoofddirecteur Patricia Veldhuis.
Die Van de C op dinsdagavond antwoordde en hem voorstelde de brief af te drukken in de Zaterdagkrant.
Zo ging de tekst naar de opinieredactie.
Die meende dat een brief die fit to print was op zaterdag, dat ook wel op donderdag zou zijn.
O, interne communicatie.
Ja, daar is iets niet helemaal goed gegaan.
Woensdagavond meldde Van de C zich echter bij de hoofddirectie met de mededeling dat hij zijn brief,
een wat onbezonnen verzuchting, vandaar de kop, terug trok.
Het lukte echter niet meer om die tijdelijk van de al opgemaakte pagina's te verwijderen.
Dus dat is misgegaan, zou je kunnen zeggen.
Intern is hier iets niet goed gegaan.
Los van die ongelukkige logistiek schrijft de Omtz. Van opnieuw, post die NRC via een contactformulier bereikt,
valt niet onder de ingezonden brieven.
Daar is overigens hoofddirecteur Veldhuis het niet mee, want die staat nog altijd achter het besluit om die brief te publiceren.
Want zij zegt, die brief staat voor meer.
Vrouwen hebben nog altijd te maken met dit soort seksistische uitingen.
En ik vind dat dat best eens in de openbaarheid mag komen.
Zeker als het afkomstig is van iemand uit het vak.
Ja.
Wat vinden we?
Nou, de ombudsman heeft natuurlijk altijd gelijk.
Behalve als je de ombudsman van de briefrubriek wordt.
Dan heb je nooit gelijk.
Dan heb je nooit gelijk.
Het is wel met deze manier overlegd.
Dus weliswaar voor de zaterdag, dus de verschuiving naar donderdag en dan dat hij zich uiteindelijk terugtrekt.
Dat is een ongelukkig samenwerp.
Het verhaal maakt niet helemaal duidelijk, want de hoofdredacteur heeft voorgesteld om hem af te drukken op dinsdagavond.
Van der Zee heeft zich op woensdagavond gemeld tot hij de brief terugdrok.
Je weet niet of hij in instantie, dat vertelt het verhaal niet, of hij akkoord heeft gegeven voor dat afdrukken.
Daar ga ik wel een beetje van uit.
Als je dat ding verschuift van zaterdag naar donderdag, dan heb je een, ja dat is goed.
En daarna bedenkt iemand zich.
Zo komt het op mij over.
Anders, je gaat er niet meteen van uit als je het vraagt dat het afgedrukt wordt.
Dus daarmee neem ik, dat zijn aannames, maar ik ga uit van het feit dat dat op een gedegen manier gaat.
Dus het is niet helemaal zo dat een contactformulier automatisch tot het print.
Nee, want daar zat de hoofdredacteur tussen.
Precies.
Ik vind het wel, ik vind het een lastig, want ik ben het enerzijds wel met die hoofdredacteur eens, van dit staat voor meer.
Ja, dat vind ik ook.
Maar het is wel anders gandpaal nagelen van deze ene meneer, die ook nog eens uit correspondent van je krant is.
Ja, maar als je, nogmaals, als je hebt afgesproken dat het in de brievenrubriek mag, niet in onze brievenrubriek, maar de brievenrubriek van de krant, dan is dat klaar.
Ja, en dat het daarna niet meer terug te trekken was, dan heeft hij zich eigenlijk gewoon te laat teruggedrukt.
Nou nee, dat is slordig, want je hebt afgesproken op zaterdag.
Ja.
En dan is het op donderdag, en dan ga je er vanuit dat je op woensdag op tijd bent om alsnog te zeggen, ik doe het niet, want je hebt nog twee dagen.
Dus dat is natuurlijk slordig, dat het uiteindelijk niet zou moeten werken.
Dat zou bij ons brievenrubriek niet gebeuren.
Absoluut niet, want wij gaan zeer gedegen om met een agenda, met afspraken, zowel met nieuwe als oude correspondenten.
Brievenrubriek, brievenrubriek.
Tot zover.
Brievenrubriek, brievenrubriek, en de brievenrubriek, polrubriek, want u zat in de brievenrubriek, brievenrubriek.
Heb jij nog een spreekje voor mij?
Zullen we beginnen met de allereerste brief.
Jouw brief deze week?
Het is dus de aller, aller, aller oudste kwestie die we zo ongeveer op deze aardbol hebben.
Wat denk jij dan aan?
Het oudste beroep is prostitutie.
Ja, maar niet, dat heeft niets met deze brief te maken helaas misschien, maar daar had je wel zin in gehad.
Het is de brief van de dag geweest in de Volkskrant.
Dat heb je wel gemaakt.
Precies, dat kan terugkomen op Sinterklaas gedichten enzo.
Papa was helemaal van slag, want op donderdag was die brief van de dag.
Ongeveer dat niveau en de brief koppelde van gekant, want dat werd afgedrukt in de Volkskrant.
Dit is je eerste twee ruimtes.
Heb je gewoon van me cadeau gekregen.
Dit is ingeschreven door John uit Zuid-Beierland.
Niet noord, niet west, niet midden, niet west, niet oost, maar Zuid-Beierland.
Hij schrijft dat hij de laatste tijd veel jongvolwassenen ontmoet.
Hij is dan wat ouder vermoed ik.
Dat vermoed ik ook.
Anders schrijf je niet de brief van de dag in de Volkskrant.
Precies.
Het is ook belangrijk om te zeggen dat hij dat de laatste tijd doet.
Dus er is een piekgaande in de hoeveelheid jongvolwassenen die deze meneer ontmoet.
Wat is daar aan de gang?
Is dat onderdeel van een complot?
We weten het niet, maar de laatste tijd ontmoet hij veel jongvolwassenen.
Wat mij opvalt is dat ze constant bezig zijn met oppervlakkige lustbevrediging.
Oppervlakkige lustbevrediging is er al eentje voor aan de muur.
Dat vind ik ook.
Ik ben benieuwd hoe hij dat ziet.
Zijn dat allemaal jongvolwassenen die zich gaan staan aftrekken vlak voor hem of zo?
Of seks hebben in een bushokje of waar dan ook.
Maar goed, dit vindt hij een probleem.
Ik ken dat lekker, want anders schrijf je geen drie van de folkschoon.
Al in de namiddag wordt driftig gerookt, bier gedronken en fastfood besteld.
Later in de avond komt de joint en meer drank.
Hij houdt zich de gaten, die jongvolwassenen.
Want er ontgaat er niks.
John uit Zuid-Beijerland.
John uit Zuid-Beijerland loopt al die jongvolwassenen die hij de laatste tijd steeds meer ontmoet achterna.
En turft precies wat er zoal via welk kanaal dan ook naar binnen gaat.
Zeven avonden per week.
Hij neemt ook geen dag vrij.
Hij gaat maar door.
Porno en de onderlinge snelle seks zijn behoorlijk aanwezig.
Hoe weet hij dat nou weer dan?
Nou ja, hij loopt ze allemaal na.
Ik zou uit de buurt van John uit Zuid-Beijerland leven.
Ren voor je leven.
De jonge lui zelf zijn sympathiek.
Aanspreekbaar en netjes.
Dus als ze al porno kijken of snelle seks doen, dan ruimen ze alles wat ze daarbij achterlaten keurig op.
Je vindt niks in de toetsenbord.
Als de toetsen beginnen te plakken moet je wel...
Nou, niet zo plat.
Jij bent ook geen jongvolwassenen, dus jij kunt dit.
En ook niet volwassen afgezien.
Toch maken ze ook een wat oppervlakkige indruk.
Denken alleen aan vandaag en de korte termijn.
Is de analyse van John uit Zuid-Beijerland.
En die heeft wel gestudeerd.
Nou, die heeft in ieder geval er veel tijd in gestoken om dit hier achter te komen.
Weinig of niet aan sparen.
Doen ze ook niet hè.
Die steeds grotere groep jongvolwassenen die hij steeds tegenkomt.
Vaste patronen, ook niet.
Of zelfs maar een vaste relatie en gezinsvorming.
Nee, nee. Dat doen ze allemaal niet.
Helemaal niet.
Is bij deze generatie een stuk diepgang verdwenen?
Nou, er zit wel diepgang in.
Niet op de manier die John uit Zuid-Beijerland is.
Zitten we met een generatie die de samenleving moet opbouwen terwijl ze dat helemaal niet willen?
Is de vraag van John uit Zuid-Beijerland.
Is het verschil erg groot met de vorige generatie/hun ouders/de boomers?
Vraagteken van John uit Zuid-Beijerland.
Ik vraag me af hoe het verder moet.
John maakt zich zorgen.
Ik denk dat John een van die boomers is, want hij heeft het ook over het land opbouwen.
Dat heeft hij zelf natuurlijk enorm gedaan.
Dat heeft hij zelf natuurlijk ontzettend gedaan door zich in de wild in de rotten te neuken.
Tijdens de jaren zestig.
Terwijl hij aan het opbouwen is.
Hij was een minuutje aan het metselen en ondertussen stond hij Juf Jannie aan te duwen.
Juf Jannie?
Ja, weet ik veel wie.
O, Piet?
O, nee, dat gebeurde toen nog niet.
Dat gebeurde toen nog niet.
Toen had je nog geen hosmose.
Waarom is dit de brief van de week?
Dat is een goede vraag.
Waarom is dit de brief van de week?
Ik denk dat het de brief van de week is omdat hij opschudding veroorzaakt.
En omdat de redactie van de Volkskrant zich helemaal de tering gelaten heeft toen deze brief binnenkwam.
Dus uiteindelijk weer eens een keer wat te lachen op de redactie van de Volkskrant.
Maar de vragen die John stelt zijn natuurlijk zeer relevant.
En die zijn terecht.
Ja?
Toch?
Vind je?
Vind je of niet?
Ik weet niet goed met de jongvolwassenen.
Kom jij minder tegen dan John uit Zuid-Beireland?
Ja, en ik bestudeer ze ook iets minder.
Je loopt er ook niet turvend achteraan over hoeveel fastfoods er zijn.
Ik weet niet hoe John uit Zuid-Beireland de jeugd, de jongvolwassenen in de gaten houdt.
Maar het was dus in de tijd van Socrates, een van die oude Griekse denkers, heeft ook al een keer geschreven
dat het met de jeugd die op dat moment opgroeide, dat dat zorgwekkend was.
Want het ging aan alle kanten mis natuurlijk.
Het is van elke generatie dit.
En ik vraag me af hoe het kan dat het toch telkens weer terugkomt.
En waarom is het idee dat de jeugd die nu opgroeit, dat die er slechter aan toe is, of slechter zijn best doet,
of slechter geleerd, of slechter eet, of meer seks heeft?
Ik betraap mezelf dat ook wel eens op.
Nou ja, ik ben een man van 35 en dan zie ik van die...
Daar komt-ie hoor.
Jongvolwassenen?
Nee, kinderen echt nog op van die fatbikes.
En dan zie je ze voorbij zoeven en dan denk je, jezus, dit kan toch niet goed gaan.
En dat gaat ook heel vaak niet goed.
Maar dan voel ik me ook wel weer zo'n oude man die dan...
Het gaat allemaal te snel en zo.
Ja, nou ja, letterlijk in dit geval.
Maar goed, vroeger zaten ze op brommetjes of scootertjes of zo.
Ja, dat is ook wel zo.
Dus het ging toch altijd al...
Ja, dus uiteindelijk worden we allemaal die oude man, denk ik.
Zou John uit Zuid-Beierland nog weten hoe het is om 14 te zijn of 18,
of weet ik veel wat, zo'n jongvolwassenen-18 misschien niet meer.
Waarschijnlijk niet.
Maar dan dacht je toch ook niet verder dan deze dag of het einde van de week.
Het gebeurde toch gewoon nu.
Dus is het niet gewoon...
Het is toch inherent aan...
Het is een soort cirkel waar iedereen in terecht komt.
Want jij hebt dit niet.
Jij voelt je niet een oude man die af en toe denkt van, jezus, die jeugd.
Nou, ik probeer me hier...
Ja, ik heb dat reflex ook, maar ik probeer me aan het feit vast te houden
dat iedere generatie dat over de jongere generatie zegt vast te klampen.
En daarmee probeer ik die verzuchting weg te drukken.
En ook te denken, ja, ik zie mezelf ook nog in die bus zitten.
Of naar de middelbare school of op de fiets.
En dan vrat ik ook bij het Paardstukketankstation de KitKats uit de...
Ja, dat kon toen nog, want je kwam er niet van aan ook.
Precies, want je fietste gewoon.
Ja, maar ook, maar ik heb gewoon echt jarenlang gehad dat ik kon eten en drinken wat ik wilde.
En er geen grammetje bij kwam.
En op een gegeven moment, ergens in mijn twintige jaren is dat geswitst.
En kwam ik wel ineens er van aan.
Ja, ik kan nog steeds wel echt heel veel eten, ook zonder dat ik zwem.
Mijn bouw is wat anders, maar toen maakte ik ook de ongezonde keuzes.
Dan ging ik op stap, dus hoop ik natuurlijk helemaal naar de tering op mijn achttiende.
En dan fietste je vijf kilometer en werd je weer een klein beetje nuchter.
En het eerste wat ik deed, was als ik thuis kwam, dan haalde ik twee of drie hamburgers uit de vriezer.
Terwijl ik waarschijnlijk net vlak buiten de discotheek ook al een vette bek had gehaald.
En dan gooide ik die in de magnetron op een broodje.
Ja, of in een pan, maar vaak duurde het, het was bevroren en dan is de magnetron gaat sneller.
En dan ging er een saus op, dat broodje verwerkt tot een soort pudding.
Waar dan een hamburger tussen dreef in mayonaise en curry.
En dan ging ik naar bed en een paar uur later stond ik op.
En ook op school waren er van die hamburgers op het Friese Poort, waar wij allebei vandaan kwamen.
Ja, daar hadden we elke pauze.
"Wil je er een saus bij, hè?" - Voor twee euro.
En dan deed je er ook voor twee euro mayonaise op, en curry.
En dat weet je, dat droog ook.
Hoven we daar niet moddertje vet van na te komen?
Ja, dat weet ik ook niet.
Hoeveelhonderd hamburgers die wij daar naar binnen hebben gewerkt.
Dan liepen we naar de plaatselijke supermarkt daar om de hoek, in zo'n schimmig jaren tachtig winkelcentrum.
En dan gingen we ook langs de snoepschap en met de Milka chocolade en de hele flikkers benden.
En dan kwamen we daar luidpratend en lachend namen we die hele supermarkt over.
Ja, dat doen ze nu nog steeds, want dat hoort nou eenmaal bij die leeftijd.
En dat jij ouder wordt, wil zeggen dat jij er misschien verder van af drijft.
Maar kijk heel even terug naar hoe je zelf was, om je 15e en 16e.
En dan denk je ook, ja, daar ergerden mensen zich ook helemaal groen en geel aan.
Met z'n drieën op de weg fietsen en niet aan de kant gaan voor een auto.
Dat deed je, dat was gewoon fuck de wereld.
Dat is hoe dat werkt.
Maar John uit Zuid-Beierland, die komt dus ergens heeft hij onder een steen geleefd.
Hij komt steeds meer in aanraking met jong volwassenen.
En die kijken allemaal porno op, Martin.
Ja, dat kennelijk. Maar ik vraag me nog steeds af hoe John uit Zuid-Beierland dat weet.
Hoe die dit analyseert.
Zit hij met verrekijkertjes naar binnen te gluren?
Een hele enge boomer is het dan.
Ja, waarschijnlijk.
Of hij is misschien, misschien is hij spiegeloog.
Jeugdspiegeloog.
Dat kan.
En dat hij daarom dit allemaal hoort en denkt, oh, oh, oh, dit komt nooit meer goed.
Maar gaat het mis in de toekomst met deze opgroeiende generatie, Martin?
Ik denk het niet.
Kunnen we kort over zijn.
Ja, kunnen we kort over zijn.
Nou ja, ik ben benieuwd of jij denkt dat het mis gaat.
Als luisteraar denk jij nou ook, ja, ik word heel erg gek van die jeugd van tegenwoordig.
De jeugd van tegenwoordig.
En dan niet de band.
Die is ook al niet meer jeugd, hè?
Nee, dat is wel keuvelhoud.
Dat is ook een beetje de jeugd van vroeger geworden inmiddels.
Laat het weten via 0620 15 15 29 in de app of in de mail [email protected].
Of sluit in de DM's, hè?
Niet te vergeten.
Precies, je kunt ook nog in de DM's sluiten.
@debrievenrubriek.
Och, wat heerlijk.
En stem mee in de brievenrubriek, polrubriek.
Ook belangrijk.
Ik ben weer eens in Psychologie Magazine gedoopt.
Ach.
Vorige week hadden we Mike hier, die had ook Psychologie Magazine mee.
Toch een soort van hofleverancier van deze podcast.
Precies.
Wat kunnen we ze aan het einde van dit seizoen een oorkonde aanbieden?
Voor de meeste brieven in de brievenrubriek.
Ja, de brievenrubriek oorkonde rubriek.
Precies.
Mijn brief heeft toch wel een epische titel, zou ik durven zeggen.
Oké.
Mijn moeder lijkt racistisch.
O, god.
Hier gaan we.
O, dit is zo herkenbaar voor heel veel mensen, ben ik bang.
De brief is niet ondertekend, gek genoeg.
Nee, dat is heel raar.
Ja, heel gek.
Dus ze hebben ook geen reactie van de racistische moeder op het schrijfstuk?
Nee, die mag wel appen naar ons, als ze zich herkent.
Bent u of kent u?
O, ik ben zo benieuwd hoeveel luisteraars ook last hebben van ouders die dan iets zeggen waarbij je denkt.
O, helemaal.
O, nee, doe dit nou niet.
Ja, oké.
De brieven schrijft, ja, Stur, ik denk het.
Ik verdenk mijn moeder van tussen haakjes onbewust racisme.
Zo snouwde ze laatst 'Doe niet zo dom' naar buitenlandse kinderen.
Die een onschuldige vraag aan haar stelden.
Toen ik zei dat je volgens mij niet zo met kinderen zou moeten omgaan, kreeg ik een snouw.
Hoe kan ik hierover praten?
Maar hier lijken een paar dingen door elkaar heen te lopen.
Dus moeder snouwt tegen kinderen.
En tegen haar.
En tegen haar, ja, precies.
Maar de kinderen zijn niet wit.
Ja, buitenland.
Ergens niet Nederlands.
Dat draait ook een hoop uit dat woord buitenlandse kinderen, moet ik eerlijk zeggen.
Precies, inderdaad.
En dat wordt dus door deze dochter of zoon, dat wordt meteen onder racisme geschaard.
Wat denk jij?
Kijk, dit is een voorbeeld, denk ik.
Er zal meer aan de hand zijn dan alleen het eenmalig snouwen op een woensdagmiddag naar buitenlandse kinderen.
Het is uit onderzoek gebleken dat witte mensen, zoals jij en ik, gewoon autochtone Nederlanders,
dat die meer woorden gebruiken om iets uit te leggen als degene een niet-witte huidskleur heeft.
Omdat je denkt aan onbewust dom of zo.
Dus er zit institutioneel in ons allemaal, waarschijnlijk dat soort collectief te doen,
daar zit een racistisch randje aan dat op het moment dat iemand, hoe donkerder iemand wordt,
hoe meer woorden we gaan gebruiken en simpelere woorden we gaan gebruiken om iets uit te leggen.
En ook zij snouwde dus 'doe niet zo dom'.
Ja, daarom moest ik aan dit gegeven denken.
Als je hierop gaat letten, overigens, als je dit weet,
en je gaat hierop letten hoe collega's of mensen in je omgeving dat doen,
dat is stenenkrommend. Want dan gaat je dit opvallen.
Misschien doe je het zelf wel.
Ja, ik probeer er heel erg bewust op te zijn, maar in beperkte mate is dat natuurlijk maar mogelijk.
Maar ik vind dit een fascinerend gegeven om door die brilles naar dit soort situaties te kijken.
Dus het zit in ons allemaal. Het is alleen waanzinnig ongemakkelijk om je daarop gewezen te voelen, denk ik.
Maar dat wil ook niet zeggen dat als je zegt 'doe niet zo dom' tegen iemand die niet wit is,
of niet een Nederlandse achtergrond heeft, dat dat per definitie racistisch is.
Want het kan ook gewoon een domme vraag zijn.
En het kan ook zijn dat diegene dat net zo goed tegen een wit iemand, of een wel-Nederlands iemand had gezegd.
Dus dat is natuurlijk het moeilijke aan dit specifieke voorbeeld. Ik vind dit voorbeeld niet zo sterk. Jij?
Nou ja, het is ook een vrij kort briefje.
Ja, wat heerlijk trouwens.
Jawel, dan hoef je niet zo lang naar mij te wachten.
Waarbij ik zei ook, het is één voorbeeld. Waarschijnlijk speelt het dus meer.
Is het niet de eerste keer dat die moeder dit doet? Misschien wel naar dezelfde kinderen, misschien wel naar meer.
Tussen aanlegstekens buitenlandse kinderen. Dat weten we dus allemaal niet.
Ik denk wel dat voordat je zo ver bent om hierover een brief te schrijven naar Psychologie magazine.
Ja, dan is er al wat haterdoel en wat racisme door de Maas gestroven.
Waarschijnlijk wel, ja.
Het is iets wat heel, denk ik, sowieso in dat uitleggen heel veel gebeurt.
En het interessante van onze leeftijdscategorie nu, denk ik, is dat we nog redelijk, en jonger misschien ook wel,
is dat we redelijk kritisch naar onszelf kunnen kijken.
Waarbij de generaties voor ons vinden dat wat moeilijker.
Dat kan gewoon met leeftijd te maken hebben, waardoor het sowieso moeilijker wordt om zelf kritisch te kijken.
Maar ook die generatie is niet opgegroeid met heel veel psychologie en over dingen nadenken en zelfreflectie.
Veel minder in ieder geval.
Er zijn ook vooroordelen, er zijn ook uitzonderingen erop, maar grosso modo.
En dus kunnen wij heel veel van dat soort gedrag zien, hoewel dat gedrag voor die mensen normaal is.
Dus het richten op criminaliteit, en dat zijn dan altijd de Marokkanen.
Allemaal dat soort vooroordelen.
We leven veel vooroordelen en dan gaan we vrolijk daarop door en dat wordt er versterkt.
En het leuke van ons is dat we dat kunnen zien.
Om het maar even over onszelf te zeggen.
Ja, onze generatie kan dat zien en kan zich daar ongemakkelijk over voelen.
Dus er zit hopelijk wel verbetering in.
Maar ja, hoe ga je met je moeder om, of je tante, of je vader, die de hele tijd ongelukkig uitlaat.
Ik denk dat het heel moeilijk is.
Op Psychologie Magazine heeft er een familie- en relatietherapeut op losgelaten.
Dat zijn de beste.
Geen racisme-expert?
Nee, dat hadden ze ook kunnen doen.
Dat had misschien gezien het onderwerp iets beter geweest.
Maar wie weet heeft dezegene er heel veel verstand van.
Zij zegt, zo te lezen interpreteer je je moeders gedrag vanuit je eigen denkkader.
Ja, duh.
Ja, dat is nogal obvies.
No shit Sherlock.
Wees daar voorzichtig mee, want het kan de relatie vertroebelen.
Wat jij ervaart als racisme, hoeft dat niet te zijn.
Misschien hebben jij en je moeder wel verschillende ideeën opgepikt uit de maatschappij, van partners,
van vrienden, etc.
Maar dat betekent nog niet dat één van jullie gelijk heeft.
Een volwassen relatie tussen moeder en dochter begint met het niet invullen voor de ander.
Wat ze adviseert, vertel je moeder wat je gevoelens en gedachten waren bij het snauwen naar de kinderen.
En dat je dat gedrag eerder is opgevallen.
Vraag dan of jouw gedachten kloppen met hoe zij zichzelf ervaart.
En vraag door zonder dat je je oordeel laat doorklinken.
Ik vind het wel een hele managementcursus.
Ja.
Dit veronderstelt dat moeders met een open vizier naar het eigen gedrag kijken.
En niemand wordt graag weggezet als iemand die racistisch gedrag vertoont.
Wat natuurlijk een verschil is tussen racist zijn en racistisch gedrag vertonen.
Ik heb dit misschien ooit wel eens eerder in een podcast gezegd, maar ik vind het nog steeds een fantastische.
Als iemand aanspreekt op een racistische opmerking, zeg niet "je bent racistisch", maar zeg "wat je net zei is racistisch".
Daar zit een klein verschil zijn-is-dat-ze-zeggen tussen.
Op het moment dat je iemand wegzet als racistisch, dan is het meteen klaar en dan is diegene in de hoek gedrukt.
Maar je kan wel zeggen "hé, wat jij net zei is racistisch".
En dan kan diegene over zijn gedrag nadenken.
Vond ik een hele goeie, die heb ik altijd te onthouden.
Zeker, dat is volgens mij de sleutel.
En om van moeders dan te...
Uiteindelijk moet je dat toch...
Ik denk altijd, er zit zo'n vreemde discrepantie in, die moeilijk vindt de plaats af en toe.
Is dat het A altijd gaat over, zeg gewoon wat je denkt.
Haal snel de pleister eraf.
In ieder ontslaggesprek wordt gezegd "ga niet omheen draaien, maar zeg het gewoon, dan kunnen we daarna verder".
En hier, in deze soort situaties, moet dat op een vragende en niet oordelende manier plaatsvinden.
En ik snap ook daarvan de waarde.
Maar of dit nou een moment is waarop moeders dan...
Als je zegt "ik zag daar iets racistisch in" of "ik zag hoe dat vragende wijs bij die anderen moet gaan".
Dat kan toch bijna niet?
Ik vind dat wel lastig.
Maar daarom ontstaan er misschien ook zoveel ruzies, omdat we het allemaal zo lastig vinden, Martin.
Om mensen aan te spreken.
Op de juiste manier.
En om niet voor ingenomen te zijn en mensen niet weg te zetten.
Het was wel heel serieus dit, hè?
Moeten we nog een grap maken? Kan er een lekker racistisch grap doorheen?
Zullen we dat niet doen?
Het was... weet je, het kan, hè?
Ja, lijkt me niet verstandig. Want dit komt ook op het wereldwijde internet.
Internet, moeten we niet willen met z'n allen.
Het is een... Ik denk dat het heel herkenbaar is.
Daar begonnen we mee, deze brief.
Heel veel mensen, denk ik, die om zich heen worstelen met mensen die zich ongelukkig uitlaten.
Of mensen die mensen in de omgeving hebben die juist vinden dat jij je ongelukkig uitlaat.
Terwijl je er eigenlijk helemaal niks mee bedoelt.
Dat je dan misschien ook in de 'ik mag ook helemaal niks meer'-kramp schiet.
Precies.
Dat is ook nog een ding, natuurlijk.
Ja, dat grenst je ook aan, ja.
En laat het weten. We gaan hier natuurlijk ook in de briefrubriek, polrubriek, nog uitgebreid op terugkomen.
Want ik ben oprecht heel erg benieuwd of jij in je omgeving mensen hebt waarvan je denkt...
'Oh, oh, oh, oh, daar gaan we weer. Oom Henk.'
Daar is hij weer. Het is toch wel een beetje de...
Iedereen heeft een soort oom Henk, denk ik.
Ik denk het wel, ja.
Soms is je vader misschien de oom Henk.
Of je broer, of je buurman of collega waarbij je denkt 'Oh, wat een mooie zwarte vrouw.'
Dan denk je 'Ja, ja, ja, is het nou echt heel erg relevant om te zeggen dat die persoon zwart is?'
Dan zeg je dat ook. Je zegt niet 'Oh, wat een mooie witte vrouw.'
Blank is het dan ook, bij die mensen.
Bij die mensen is het nog blank.
En waarschijnlijk wordt het ooit weer een keer blank, want het is ook een keer blank geweest.
En daarvoor is het een keer wit geweest. Die voorkeuren wisselen ook eens in de zoveel jaar.
Maar allemaal van dat soort kleine dingen.
Laat van je horen. Dan komen we er volgende week natuurlijk uitgebreid op terug.
Waar doen we dat?
In de briefrubriek, briefrubriek.
Uiteraard.
Precies.
En wij wensen je een hele fijne, heel fijne...
Voorzetting van je zaterdag.
...voorzetting van je weekend. En wij zijn er natuurlijk volgende week weer.
Tot volgende week.
In de briefrubriek.
De briefrubriek?
Ja.
Op zaterdag.
Op zaterdagochtend.
Knisperend vers.
In je podcast.
De briefrubriek.
...